O projekcie

Śladami pielgrzymek papieskich w okresie PRL

Pontyfikat papieża Jana Pawła II był wyjątkowy nie tylko dla nas, Polaków, którzy byliśmy i na zawsze pozostaniemy dumni z rodaka. Kochały go miliony wyznawców Chrystusa za jego odwagę i niezłomność w głoszeniu prawdy, bezpośredniość w kontaktach i otwartość. Jego głosu słuchali politycy na całym świecie. Gdy 16 października 1978 r. kardynał Pericle Felici ogłosił: Annuntio vobis gaudium magnum – Habemus Papam – Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Dominum… (zawiesił głos) Carolum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem Wojtyla qui sibi nimen imposiut loannis Pauli/Secundi (Zwiastuje wam radość wielką – Mamy Papieża – Karol, Świętego Rzymskiego Kościoła kardynał Wojtyła, który przyjął imię Jan Paweł II), tłum wiernych zgromadzony na placu św. Piotra zamarł. Nie spodziewano się takiego wyboru. Karol Wojtyła to nie tylko pierwszy Polak, lecz także pierwszy Słowianin na tronie Stolicy Apostolskiej. Stanisław Kania, odpowiedzialny w KC PZPR za politykę wyznaniową państwa, zawiadamiając Edwarda Gierka o wyborze papieża, powiedział: „Polak został papieżem. Wielkie to wydarzenie dla narodu polskiego i duże komplikacje dla nas”. Kardynał Karol Wojtyła już od dawna był postrzegany przez rządzących w Polsce komunistów jako „komplikacja”. Oceniali, że w przyszłości może on zostać prymasem Polski. Nie rozpatrywali natomiast jego wyboru na papieża. Wynik konklawe był dla nich zaskoczeniem. Byli zdruzgotani. Jednym z pierwszych problemów do rozwiązania była kwestia przyjazdu Jana Pawła II do Polski. Zarówno ta pierwsza, jak i każda następna wizyta papieża Polaka była dla rządzących wielkim kłopotem, a dla narodu – wielkim wydarzeniem. Jan Paweł II dał swoim rodakom odwagę i natchnął ich do działania.'

W Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej są przechowywane setki dokumentów związanych z wizytami Jana Pawła II w Polsce. Każda z nich była starannie przygotowywana zarówno przez władze kościelne, jak i państwowe. Na portalach poświęconych papieskim pielgrzymkom do Ojczyzny prezentujemy dokumenty z przygotowania wizyt nie tylko od strony logistycznej, lecz także operacyjnej. W okresie zniewolenia Polski komuniści w ramach przygotowań zabezpieczali operacyjnie środowiska przejawiające dążenia wolnościowe. Do walki z „negatywnym wpływem papieża” zaangażowano wszystkie dostępne środki. Obok materiałów będących efektem pracy operacyjnej SB znajdą Państwo na naszym portalu dokumenty przekazane do Archiwum IPN przez uczestników tamtych spotkań, takie jak: wejściówki na sektory, okolicznościowe znaczki, kartki, broszury, transparenty czy zapinki. Znajdą tam Państwo kopie artykułów prasowych ukazujących się w prasie polonijnej w czasie wizyty Jana Pawła II w Ojczyźnie.

Wielu Polaków pamięta tamte spotkania, ich atmosferę oraz słowa papieża. Te wspomnienia pozostaną z nimi na zawsze. W dorosłość wchodzą jednak nowe pokolenia, które nie mają osobistego doświadczenia spotkania z Ojcem Świętym. Dzięki naszemu portalowi będą mogli dowiedzieć się więcej o tamtym czasie.

Marzena Kruk, Dyrektor Archiwum IPN


O projekcie

Portal „Pielgrzymki papieskie w okresie PRL w dokumentach” został przygotowany przez Archiwum IPN (AIPN) we współpracy z Biurem Prezesa i Komunikacji Społecznej IPN (BPiKS). Poszczególne strony powstawały w latach 2017–2020. Całość została upubliczniona 15 maja 2020 r. w związku ze zbliżającymi się obchodami 100. rocznicy urodzin Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II. Projekt ma charakter rozwojowy, w kolejnym etapie prac są planowane zarówno zmiany funkcjonalne w serwisie, jak i uzupełnianie go o nowe materiały.

 

 

Artykuły tematyczne, będące wprowadzeniem do zbiorów dokumentów cyfrowych, napisali pracownicy pionów naukowo-badawczego oraz archiwalnego IPN. Teksty w języku polskim zostały zredagowane dzięki uprzejmości pracowników Wydziału Badań Archiwalnych i Edycji Źródeł AIPN, a teksty w języku angielskim zostały przetłumaczone przez pracowników Sekcji Kontaktów Międzynarodowych BPiKS. Dokumenty zamieszczone na portalu pochodzą z zasobu Archiwum IPN w Warszawie oraz archiwów oddziałów i delegatur IPN. Fotografie zostały opracowane i opisane przez pracowników Sekcji Opracowywania Dokumentacji Audiowizualnej AIPN.

Podziękowania

Dziękujemy wszystkim osobom zaangażowanym w prace koncepcyjne nad portalem, realizację kwerend, opisywanie archiwaliów, przygotowywanie, redagowanie i tłumaczenie tekstów oraz promocję serwisu.

Szczególne wyrazy wdzięczności składamy osobom prywatnym oraz instytucjom polonijnym, które przekazały do naszego Archiwum bezcenne pamiątki z papieskich wizyt. Osobom zainteresowanym podarowaniem materiałów do naszego zasobu polecamy projekt Archiwum Pełne Pamięci.  

Partnerzy medialni

Baner WadowiceArchiwum Pełne PamięciBiuletyn IPNPrzystanek Historia

Polecamy portal "W Wadowicach wszystko się zaczęło..." (wadowice1920.gosc.pl, dostępny od 18 maja), projekt Archiwum Pełne Pamięci, czasopismo Biuletyn IPN, portal popularnonaukowy Przystanek Historia

Zespół projektowy

Bożena Cisek (AIPN), Marek Dąbrowski (AIPN), Maria From (AIPN), Aleksander Jaźwiński (AIPN), Krzysztof Kopeć (BPiKS), Radosław Morawski (AIPN), Paweł Popławski (AIPN)

Koordynator projektu: Marek Dąbrowski

Realizacja techniczna

projekt strony: www.jskinternet.pl/